Evrópsk net í 19 löndum skortir yfir 200GW af afkastagetu fyrir sólarorku árið 2030

Nokkur Evrópulönd hafa vanmetið dreifingu á sólarorku um 205GW fyrir árið 2030, samkvæmt nýjustu skýrslu Ember um orkuhugsun.

Skýrslan, Putting the mission in transmission: Grids for Europe's energy transition, skoðaði 35 landskerfisþróunaráætlanir frá evrópskum flutningskerfisrekendum (TSO) – þar á meðal ESB, Bretlandi og Vestur-Balkanskaga – þar sem mörg lönd „úr takti við veruleiki orkuskiptanna“.

Byggt á atburðarás viðskiptasamtaka SolarPower Europe, af 23 löndum sem greind voru, höfðu 19 vanmetið dreifingu sólarorku um 205GW árið 2030.

Misskipting afkastagetu er tíðari með sól en vindur. Mynd: Glóð.
Ef bilið á milli þeirrar sólarorkugetu sem gert er ráð fyrir og stækkunaráformanna heldur áfram með tímanum myndi það valda auknum netþrengslum til skamms tíma, en sólarframkvæmdir myndu festast í nettengingarröð.

Aðeins fjögurra landa netkerfisstjórar – Króatía, Danmörk, Finnland og Holland – hafa gert ráð fyrir metnaðarfyllri getusviðsmyndum fyrir sól (og vind) en núverandi markmið þeirra lands. Munurinn fyrir þessi lönd er á bilinu 50% meiri fyrir Danmörku og 200% meiri fyrir Finnland. Netáætlanir fyrir þessi fjögur lönd samanlagt gera ráð fyrir 81GW af sólar- og vindgetu umfram landsstefnumarkmið.

Á landsvísu hefur Frakkland mesta algera muninn á orkusviðsmyndinni frá TSO fyrir sólarorkugetu (35GW) samanborið við innlend sólarorkumarkmið (54GW), með 19GW mun fyrir árið 2030.

Misskipting sólar er tíðari en vindur
Ennfremur sýndi samanburður á sólar- og vindtækni að sólarorka hefur tilhneigingu til að verða fyrir meiri áhrifum af misskiptingum, þar sem 60GW af sólargetu vanmetin í 11 löndum á móti 27GW fyrir vind.

Munurinn á landsmarkmiði lands og netáætlunum frá TSO stafar oft af tímatöf á milli þeirra tveggja, þar sem landsáætlanir uppfæra markmið sín fyrr en TSO, eins og sýnt er hér að neðan.

Mörg netáætlanir landanna eru í takt við eldri markmið. Mynd: Glóð
Elisabeth Cremona, sérfræðingur í orku- og loftslagsgögnum hjá Ember, sagði: "Við höfum ekki efni á að horfa framhjá netum. Þeir eiga á hættu að halda aftur af forþjöppuorkubreytingum Evrópu ef áætlanir eru ekki uppfærðar. Að tryggja að sól og vindur geti raunverulega tengst kerfinu er jafn mikilvæg og spjöldin og hverflar sjálfir. Það eru engin umskipti án flutnings.“

„Þegar útbreiðsla hreinnar tækni fer fram, er hún í auknum mæli að mæta flöskuhálsi ófullnægjandi netgetu, sem leiðir til tafa á tengingum, skerðingar og aukins kostnaðar fyrir neytendur.

Á björtu hliðinni
Þrátt fyrir áskoranirnar sem nefndar eru hér að ofan, hafa netkerfisstjórar tekið jákvæð skref til að takast á við áskoranir um netkerfi. Meðal þeirra, stækkun nets á komandi áratug, ásamt uppfærslum og nokkrum netkerfisfyrirtækjum sem setja í forgang lausnir sem ekki eru vír – svo sem sveigjanleika álags – til að draga úr þrengslum á neti.

Á milli þeirra 35 landa sem Ember greindi, eru yfir 25,000 km af nýjum línum fyrirhuguð á tímabilinu til ársins 2026, sem er 5,3% aukning á heildarlengd innlendra flutningsneta. Efst í töflunni er Spánn með mesta afkastagetu sem bættist við á því tímabili, með yfir 5,000 km. Þar á eftir koma Þýskaland (3.600 km) og Danmörk (3.300 km).

Forgangsraða ristum í pólitískri dagskrá
Þótt stækkun innlendra flutningsneta sé að hraða, eiga netáætlanir enn í erfiðleikum með að halda í við vöxt endurnýjanlegrar orku og aukin markmið.

Meðal helstu tilmæla skýrslunnar væri að forgangsraða netum í innlendum pólitískum verkefnum, styrkja stuðning og fjármögnun; regluverk ætti að endurskoða til að gefa nægan tíma til að skipuleggja og fjárfesta í netum; endurnýjanlegar orkugjafir ættu að vera í fararbroddi við skipulag netkerfisins, til þess að netkerfisstjórar sjái betur fyrir þarfir netsins á næstu áratugum.